سازه دیوار دولایه بتن مسلح یا  قالب سر خود بتنی (Twin (Double) Wall or Incorporated Shuttering Wall System) روش معروف برای ساخت ساختمان بتن مسلح است. روشی ابتکاری و ساده برای کاهش وزن و حمل و نقل آسان سازه که مورد توجه سازندگان مدرن است. در این نوع از ساختمان از سقف پیش ساخته و مصالح کارخانه‌ای استفاده می‌شود. اما دیوار دولایه مهم ترین بخش این سازه است. در آکادمی معلم درباره مزایا و معایب این نوع سازه و تفاوتش با دیوار دوجداره خواهیم گفت.

دیوار دولایه یا قالب سر خود بتنی چیست؟

اجرای سازه دیوار دولایه یا قالب سر خود بتنی

ساختمان‌ بتن مسلح متشکل از دو بخش بسیار مهم است: دیوار باربر و سقف پیش ساخته با بتن درجا. بخش اصلی دیوار دولایه بتن مسلح است که همان طور که از اسمش مشخص است از دولایه بتن با فاصله کم از یکدیگر ساخته شده است. این موضوع دلیلی بر برتری دیوار دولایه بتنی بر دیوار پیش ساخته توپر بتنی شده است. دلایلی که از مهم‌ترین آن می‌توان به

• سهولت در حمل و نقل دیوار دولایه پیش ساخته
• کاهش وزن کلی سازه
• عایق گرما و سرما
• عملکرد بالا در برابر زلزله
• و…

برای آشنایی با سازه CFT به این مطلب مراجعه کنید:

سازه CFT با طراحی ترکیبی ستون فولاد و بتن

اشاره کرد. در این‌جا به دنبال مقایسه دیوار دولایه بتنی با دیوار پیش ساخته توپر نیستیم، اما دانستن این برتری عمومی خالی از لطف نیست. دانستن این موضوع مهم است که شیوه جاگذاری میلگرد در جداره و روش بتن درجا این سازه را دارای مقاومت بالا در برابر تنش و لرزه کرده است.

قالب سر خود بتنی چگونه ساخته می‌شود؟

دال سقف نیمه پیش ساخته در کنار دیوار دولایه نیمه پیش ساخته

سازه دیوار دولایه بتنی به صورت پیش ساخته و در کارخانه تولید می‌شود. پس از بارگیری و حمل قطعات به محل پروژه، دیوارها با استفاده از قلاب های ویژه ای که روی دیوارها تعبیه شده است با جرثقیل به محل جاگذاری منتقل می‌شود. نصب دیوار دولایه روی شالوده بتنی قرار می‌گیرد. پس از این اقدامات اصلی نگهدارنده ها برای ریزه کارهای نصب نهایی و اجرای اتصالات نصب می‌شوند و سازه ثابت می‌شود.

مرحله بعدی اجرای سقف است. سقف سازه دیوار دولایه در کارخانه و به صورت پیش ساخته انجام شده است. معمولا سقف با بتن ریزی درجا به دیوار متصل می‌شود، اما در مواردی از از سقف دولایه استفاده می‌شود که ظرافت‌هایی برای اجرای آن وجود دارد. در این روش بتن ریزی باید با دقت انجام شود تا تمامی جداره ها را پوشش دهد. در این شیوه اجرا باید لایه بتن رویی و زیرین توان تحمل بار را داشته باشند. در این صورت در لایه وسط از عایق استفاده می‌شود.

اجرای دیوار دولایه چگونه است؟

جزئیات نحوه اجرای دیوار دولایه بتنی و سقف نیمه پیش ساخته

مزیت مهم سازه یکپارچه مقاومت در برابر لرزه است و بتن ریزی درجا یکپارچگی بالایی در سازه ایجاد می‌کند. همین موضوع باعث افزایش کیفیت عملکرد لرزه ای ساختمان می‌شود. در ساختار دیوار دولایه یا قالب سر خود بتنی ، دولایه بتن پیش ساخته تولید شده در کارخانه توسط میلگرد و بست به هم متصل می‌شوند و به استحکام سازه بسیار کمک می‌کنند.

البته برای سهولت در اجرا معمولا قالب دیوار دولایه بدون میلگرد و بست ساخته می‌شوند و اتصال دولایه بتنی توسط خرپاهای فلزی انجام می‌شود تا عملکرد مرکب سازه به خوبی عمل کند. همینطور پس از اجراى دیوار خارجى این سیستم لایه عایق حرارتى به دیوار متصل مى شود.

یکی از دلایل مهم برای استفاده از خرپا و اجرا نکردن میلگرد و بست و قفل در زمان تولید خط آسیب دیدن هر کدام از لایه ها در زمان حمل و نقل است. به این ترتیب نیاز به قالب بندی نیز بسیار کم می‌شود.

دیوار دولایه بتنی در چه سازه و پروژه ای کاربرد دارد؟

دال سقف نیمه پیش ساخته در کنار دیوار دولایه بتنی

دیوار دولایه بتنی در کشورهای با آب و هوای غیر معتدل بیش‌تر از دیگر نقاط جهان مورد اقبال هستند. برای مثال در اروپای مرکزی و غربی و ایالات متحده استفاده از این سازه رایج است. از آنجایی که این سازه می‌تواند به تنهایی یا همراه با اجزای سازه ای بتنی پیش ساخته یا درجا ساخته شود، در هر نوع ساختمان از جمله ساختمان اداری و عمومی و مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای دیوار دولایه

تعبیه تاسیسات الکتریکی و تهویه در کارخانه انجام می شود

با تشریح ساخت و توسعه این سازه مزایای دیوار دولایه بتنی به خوبی قابل تشخصی و ردیابی است. به طور خلاصه در اینجا به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:

• عملکرد لرزه ای نسبتا مثبت به دلیل یکپارچگی
• استاندارد یکسان و قابل ردیابی به دلیل ساخت کارخانه ای
• حمل و نقل آسان و سرعت بالای اجرا
• استفاده از عایق حرارتی در بین دو لایه
• قابلیت استفاده از عایق انرژی، حریق و صدا در بین دو لایه
• قابلیت استفاده و اجرا در انواع سازه های مسکونی، اداری و عمومی
• تسهیل اجرای تاسیسات مکانیکی و برقی

معایب دیوار دولایه

اجرای تیغه اسپیسر از انوع مختلف دیوار دولایه بتن مسلح

یکی از مهم ترین مشکلات این سیستم همان عملکرد لرزه ای در مناطق بسیار لرزه خیز است. در صورت وقوع زلزله های بزرگ یکپارچگی سازه ممکن است خود به یک مشکل تبدیل شود. البته در مقررات ملی و استانداردهای رایج ممانعتی در این مورد دیده نمی‌شود، اما کارنامه مشخصی هم در این باره گزارش نشده است.

برای آشنایی با پروژه سهند به این مطلب مراجعه کنید:

آشنایی با مجتمع ادای تجاری سهند

مورد دوم معایب دیوار دولایه بتنی موضوع نیاز به تکنسین و متخصص اجرای این نوع از سازه است. این موضوع از آنجایی حائز اهمیت است که اتصالات باید به صورت استاندارد و بر اساس محاسبات دقیق انجام شود. به خصوص در استفاده از سقف دولایه به جای دال باید از تکنسین استفاده کرد. همینطور خود دیوار دولایه بتنی نیز باید با استانداردهای لازم در کارخانه های معتبر تولید شده باشد.

برای مطالعه بیش‌تر در این زمینه می‌توانید کتاب سیستم دیوار دو لایه یا قالب سر خود بتنی نوشته آقای بهروز محمدکاری را مطالعه کنید.